Over Leven
En wanneer je overlevingspatronen je leven overnemen
Ik liep er met boter en suiker in, in mijn overlevingsstrategie: die gedragspatronen die je van jongs af aan zorgvuldig ontwikkelt en verder verfijnt tijdens je leven. Onbewust vaak, je vervalt er als vanzelf in. Grofweg is de verdeling: vechten of vluchten. Mocht beide geen optie zijn, dan volgt bevriezen. Erover nadenken hoeft niet, je zenuwstelsel regelt dit voor je. Dit mechanisme is oeroud en heeft ons als mensheid overeind gehouden. Maar in ons moderne leven, waar de 'gevaren' meestal emotioneel of psychologisch van aard zijn, kunnen deze patronen ons juist in de weg zitten. Ze houden ons gevangen in reacties die niet meer passen bij wie we nu zijn of willen zijn.
Wat was er gebeurd? Mijn collega en ik stonden voor een keuze. De tijd tikte en de keuze bleef uit. 'Dan doe ik het zelf wel!' zei ik. Mijn oren sloten zich, oogkleppen gingen op en wat er gebeuren moest, voerde ik uit zonder ontspanning of plezier. Ook veranderde mijn prettige en betrouwbare collega op dat moment voor mijn ogen in een kleurloos, teruggetrokken muisje met wie contact maken onmogelijk leek. De chemie in ons contact verdween als sneeuw voor de zon.
Herken je dat moment waarop je plotseling in een automatisme schiet? Waarbij je controle neemt, maar eigenlijk de controle verliest over je eigen reactie? Voor veel zelfstandige, competente vrouwen is dit 'vechten' patroon vertrouwd. We hebben geleerd om te zorgen dat dingen gebeuren, om de verantwoordelijkheid op ons te nemen. Maar wat gebeurt er met onze verbinding met anderen? Met onze eigen gevoelens?
voorbij praten naar echte verbinding
'Ik heb me aan je geïrriteerd! Ik voelde me er alleen voor staan en daar baal ik van!', zei ik hem naderhand. Er volgde geen: 'ja, maar jij…', wel een instemmend knikje. Hij luisterde en hoorde mij. Daar ontspande ik op. Onder de teleurstelling werd mijn vechtende en vastgezette overlevingspatroon merkbaar. De onderliggende eenzaamheid werd voelbaar.
Wat hier gebeurde, ging verder dan praten. Het was een moment van echte verbinding - waarbij iemand mij even werkelijk hoorde en zag. Waarin eigen emoties voelbaar werden, niet als iets om op te lossen, maar als informatie over wat er werkelijk gebeurt.
Samen keken we naar het voorval. 'En ik ben toen gevlucht', zei hij plotseling. Dat was zijn manier om met dezelfde onzekerheid om te gaan. Door er zo open met elkaar over te praten, ontstond er weer lucht in ons contact: er kwam weer ruimte voor vertrouwen in elkaar.
Voor veel vrouwen die zich herkennen in dit verhaal, speelt dit patroon ook een rol in liefdesrelaties. Misschien merk je dat je gaat 'vechten' (controlerend, veeleisend) of 'vluchten' (je terugtrekken, emotioneel afstand nemen) wanneer je je onzeker voelt. Deze patronen kunnen intimiteit in de weg staan, ook al verlang je er zo naar.
Van overleven naar echt leven
Het verschil tussen overleven en leven ligt in bewustzijn. Overleven gebeurt automatisch - je zenuwstelsel zorgt ervoor dat je veilig bent. Leven vraagt om keuzes, om bewuste reacties in plaats van automatische reflexen. Het vraagt om te leren je eigen emoties te herkennen en te begrijpen wat ze je willen vertellen.
Voor veel vrouwen kan dit proces van bewustwording een wereld van verschil maken. Het gaat niet om het wegwerken van je verleden, maar om het leren herkennen van je patronen in het hier en nu. Om ruimte te creëren tussen wat je voelt en hoe je reageert.
Je emoties zijn geen last die je moet dragen of problemen die je moet oplossen. Ze zijn informatie. Die huilbui om de paar weken? Dat gevoel van verloren zijn? Het zijn signalen van je innerlijke wijsheid die je probeert te vertellen wat je werkelijk nodig hebt. Leren je emoties te herkennen en te begrijpen is als het leren spreken van een nieuwe taal - de taal van je eigen innerlijke wereld. Het opent deuren naar een leven waarin je niet alleen functioneert, maar waarbij je ook voelt dat je werkelijk leeft.
Van bestaan naar tot bloei komen
Lichaamsgerichte psychotherapie en coaching voor vrouwen in deze situatie gaat vaak over het onderzoeken van emotionele blokkades en het herwinnen van contact met jezelf. Niet door eindeloos over het verleden te praten, maar door te leren in het hier en nu te leven. Door je overlevingspatronen te herkennen zonder jezelf ervoor te veroordelen. Door ruimte te maken voor alle facetten van wie je bent. Het is mogelijk om van een leven waarin je vooral bestaat, over te gaan naar een leven waarin je bloeit. Waarin je talent en potentieel werkelijk tot uiting komen. Waarin relaties voedend zijn in plaats van uitputtend. Waarin je tevreden kunt zijn met wat je hebt, terwijl je tegelijkertijd groeit naar wie je werkelijk bent.
De reis van overleven naar leven is een van de mooiste avonturen die je kunt aangaan. En je hoeft het niet alleen te doen.
Herken je jezelf in dit verhaal? Voel je je klaar om verder te gaan dan alleen praten over je verleden? Dan is het misschien tijd om te onderzoeken welke vorm van hulp het beste bij jou past.
